یکی از انواع جملات مرکّب در نحو فارسی، جمله مرکّب سوگند است. این ساخت نحوی با چهار الگو در شعر حافظ به کار رفته است. در این مقاله ضمن معرّفی این چهار الگو شواهد شعری آن تحلیل نحوی شده، همنشینی جمله مرکّب سوگند با شبه جمله ندایی و جمله مرکّب نقل قول مطرح گردیده و در پایان مقاله در باب «خدا را» و ارتباط آن با سوگند نکاتی آمده است.

یکی از انواع جملات مرکّب در نحو فارسی، جمله مرکّب سوگند است. این ساخت نحوی با چهار الگو در شعر حافظ به کار رفته است. در این مقاله ضمن معرّفی این چهار الگو شواهد شعری آن تحلیل نحوی شده، همنشینی جمله مرکّب سوگند با شبه جمله ندایی و جمله مرکّب نقل قول مطرح گردیده و در پایان مقاله در باب «خدا را» و ارتباط آن با سوگند نکاتی آمده است.

رساله حاضر پژوهشی است در باره جمله های درونه ای در زبان فارسی . این پژوهش برپایه نظریه زایا - گشتاری استوار است . در این بررسی جمله های وابسته ای که یکی از اجزاء تشکیل دهنده جمله های مرکب ناهمپایه هستند بررسی شده اند. در جمله های مرکب ناهمپایه، جمله وابسته در درون گروه فعلی و یا گروه اسمی در یکی از نقشهای نحوی ظاهر می شود. ظاهرشدن جمله در درون یکی از سازه های نحوی جمله از طریق قاعده های بازگشتی...

بررسی جمله و اقسام آن، از مقولات دستوری است که، اخیرا،ً بسیاری از دستوردانان جدید به آن توجه ویژه ای کرده اند و نگاهی که به این مقوله داشته اند، در برخی موارد با دستوردانان سنتی متفاوت بوده است و حتی در مواردی نیز، نظرات خود زبان شناسان با یکدیگر تفاوت هایی دارد، که در کنار هم قرار دادن و بررسی این شباهت ها و تفاوت ها به پژوهشگران زبان فارسی کمک شایانی خواهد کرد تا بهتر به بررسی این مقوله بپرداز...

فهم و درک قواعد دستوری به ویژه ساختمان فعل و جمله در هر متنی موجب آموزش آسان و درست آن می شود؛ بررسی ساختمان فعل و جمله در دیوان حافظ که از متون زیبای فارسی است علاوه بر یادگیری آسان آن بسیاری از دقایق آن را آشکار می سازد و طرح مباحث دستوری در قالب جملات و ترسیم نمودار و تعیین نقش نحوی کلمات در زیر نمودار موجب حل شدن بسیاری از مشکلات دستوری می گردد. در میان مباحث دستور زبان فارسی، شناخت ساختما...

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

گویش شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم علم زبان شناسی، امروزه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. گویش سمنانی یکی از زبان های ایرانی است که بررسی آن می تواند نتایج نظری و عملی بسیاری در برداشته باشد. گویش سمنانی به علت قدمت و حضور نسبتاً بیشتر در متون علمی و تخصصی و زبان شناسی و ساختمان ویژه ی دستوری همواره توجه محققان را به خود معطوف کرده است. بررسی ساختار فعل در هر زبان و گویش می تواند کلید ...

در دادرسی­های حقوقی، با فقدان بیّنه از سوی مدّعی، چنان­چه سوگند تحت شرایط خود اداء گردد، قاطع دعوا و موجب سقوط ادّعای مدّعی است. حال اگر پس از صدور حکم قطعی ثابت گردید که سوگند به دروغ یاد شده است، در فقه با مشکل حرمت نقض حکم حاکم، و در حقوق ایران و فرانسه با ایراد اعتبار امر قضاوت شده روبه­رو خواهیم بود. برداشت مشهور فقها از روایات این است که سوگند مدّعی­علیه تمام حقوق مدّعی را نسبت به مال مورد مناز...

تحولات قانونی پس از انقلاب اسلامی و افزایش دامنه و قلمرو اثباتی ادله ی شرعی مانند شهادت شهود (بینه) و سوگند باعث شد تا به زودی قانون گذار احکامی را که در این راستا نمی دید از نظام حقوقی برچیند و مقررات جایگزین ارائه نماید. با بررسی ماهیت و ویژگی های سوگند هم چنان می توان اعتقاد داشت که سوگند در دعاوی که یک طرف یا هر دو طرف آن شخص حقوقی است، قابل استفاده نیست. سوگند مربوط به عمل قابل انتساب به ک...

هدف از تحریر مقاله حاضر، باور نگارنده نسبت به گویای واقعیت زیر است. به نظر می رسد ،آنچه را تاکنون در منابع دستور زبان فارسی تحت عناوین اصطلاحاتی چون(( بند وابسته قیدی )) و یا (( حرف ربط مرکب )) مورد بررسی قرار گرفته است ‘ براساس تحلیل زبان شناختی استوار نیست . در سطور نوشته حاضر‘ سعی می شود تا از یک طرف آن دسته از بندهای وابسته قیدی که دارای عنصر ((که )) هستند به صورت بند وابسته موصولی تحلیل شو...